Büyük Rus yazar Lev Nikolayeviç Tolstoy, 112 yıl önce bir tren istasyonunda yalnız başına bulunmuştu. Yanına gelenler bu hareketsiz adamın kim olduğunu görmek istediklerinde bunun başka bir Tolstoy olmadığı ortaya çıktı.
Rus ve dünya edebiyatının büyük ustası Tolstoy, tüm zamanların en usta yazarları arasında yer aldı. Savaş ve Barış, Diriliş, Hacı Murat ve Anna Karanina gibi romanların yazarı Tolstoy, çağın önde gelen yazarlarını da etkilemiştir.
İyi ki yaşamış, iyi doğmuş…
Tolstoy 195 yaşında…
9 Eylül 1828’de Moskova yakınlarındaki Tula’daki Yasnaya Polyana Malikanesi’nde varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. İki yaşında annesini, dokuz yaşında babasını kaybetti ve akrabaları tarafından büyütüldü.
1844’te Kazan Üniversitesi’ne girdi ancak resmi eğitime tepkisi nedeniyle 1847’de Yasnaya Polyana’ya dönerek kendi kendini yetiştirmeye karar verdi.
1852’de orduya katıldı ve boş zamanlarında yazmaya başladı. 1857 yılında Çocukluk, İlk Gençlik ve Gençlik adlı üç ciltlik otobiyografik romanını tamamladı. 1854 yılında Kırım Savaşı’na katılan Tolstoy, oradaki deneyimlerinden yola çıkarak Sivastopol’u yazdı.
1857 yılında Fransa, İtalya ve İsviçre’yi kapsayan ilk Avrupa gezisine çıktı ve eğitim kurumları hakkında bilgi topladı.
Sağlanan eğitim hizmetleri
Rusya’ya döndüğünde köylü çocukları için bir okul açtı. 1859’da Aile Keyfi romanını yazdı. 1860 yılında tekrar Avrupa’ya giderek Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya’daki eğitim kurumları üzerine araştırmalarını derinleştirdi.
Bu dönemde kendi ahlaki ideolojisi şekillenmeye başladı. 1862 yılında Sofia Andreyevna Behrs ile evlendi. 1863 yılında yazmaya başladığı ve başyapıtı sayılan Savaş ve Barış’ı 1869 yılında tamamladı.
İkinci büyük kitap: Anna Karenina
Romanın başarısından cesaret alarak ikinci büyük romanı Anna Karenina’yı 1873 ile 1877 ortaları arasında yazdı. 1880’den itibaren devleti ve kiliseyi eleştirdiği kitaplar yazmaya başladı ve Tolstoyculuğunun yapı taşlarını oluşturdu. 1886’da İvan İlyiç’in Ölümü’nü ve 1889’da Kroycher Sonatı’nı yayımladı. 1895’te Usta ve Hizmetkar’ı yazdı.
Romanı kiliseye tepki olarak yazdı
Aynı yıl Kiliseyi yoğun bir şekilde eleştirdiği son büyük romanı Diriliş’i yazmaya başladı; 1899’da yayınlanan roman, onun Rus Ortodoks Kilisesi’nden aforoz edilmesine yol açtı.
Son romanı Hacı Murat’ı 1896’da yazmaya başladı; 1904’te tamamlayacağı ancak ölümünden sonra yayınlanacağı çalışma. Tolstoy, 1900’den sonra zamanının çoğunu din, toplum, ahlak ve sanat hakkındaki görüşlerini anlatan makaleler yazmaya ayırdı.
Manevi ve ahlaki lider
Bu dönemde yazar kimliğinin yanı sıra manevi ve ahlaki bir başkan olarak da ünlendi. Hayatıyla fikirleri arasındaki tutarlılığı sağlamak için daha sade bir hayat yaşamaya başladı.
Önce içkiyi ve tütünü bırakıp köylüler gibi giyinmeye başladı, ardından da ölümünden sonra malını köylülere bırakmaya karar verdi.
Tolstoy öldü
Mülkiyet konusundaki radikal görüşleri, ailesiyle, özellikle de karısıyla arasının açılmasına neden oldu. Bu anlaşmazlık onun son yıllarını giderek artan ruhsal sıkıntılar içinde geçirmesine neden oldu.
1910 sonbaharında içinde bulunduğu şartlara daha fazla dayanamayıp küçük kızı ve doktorunu da yanına alarak evden ayrıldı ve bir süre sonra 20 Kasım’da Astapovo’da zatürreden öldü. Cenazesi iki gün sonra binlerce kişinin katıldığı bir törenle Yasnaya Polyana’da toprağa verildi.
